De laatste jaren hoor je in de media heel wat verhalen over jongeren die vertrekken naar Syrië om daar te gaan strijden. Voor ze die stap

zetten, hebben ze al een heel proces van radicalisering doorlopen. Het is belangrijk dat de omgeving van de jongere tekenen van radicalisering herkent en daarop reageert. Omdat de school een centrale plaats heeft in zijn of haar dagelijkse leven, is de school een belangrijke factor in het tijdig helpen van de jongere. In dit artikel vind je een beknopte weergave van hoe je als leerkracht signalen kan herkennen en hoe je daarop dan het best reageert.

Radicalisering, extremisme, terrorisme?

Hoewel we bovenstaande termen dagelijks zien verschijnen in krantenkoppen, weten velen niet wat ze precies inhouden. Bovendien worden ze vaak door elkaar gebruikt, hoewel er wel degelijk een wezenlijk verschil is. Een radicalist is namelijk iemand die het niet eens is met de huidige maatschappij.  Hij of zij wil de wereld veranderen. Ook een extremist wil de wereld veranderen. Hij is echter niet bereid om te praten met anderen en op zoek te gaan naar een compromis, terwijl een radicalist daar wel voor openstaat. Een extremist is bijgevolg dus steeds een radicalist, maar een radicalist is niet altijd een extremist. Extremisme kan ten slotte uitmonden in terrorisme waarbij de persoon bereid is geweld te gebruiken om zijn ideaal te bereiken.

Hoe verloopt het proces van radicalisering?

Het radicaliseringsproces verloopt in vier stappen. Om gepast te kunnen reageren, moet je kunnen peilen in welke fase de jongere zit.

Welke reactie is gepast in de verschillende fases?

Zoals eerder gezegd vereist iedere fase een verschillende aanpak van de omgeving. Bovendien is iedere jongere anders. Daardoor zal je bepaalde signalen bij de ene radicaliserende jongere wel herkennen en bij de andere niet. Ook de voorgestelde aanpak zal bij de ene persoon wel aanslaan en bij de andere niet. In wat volgt lees je dus slechts een algemeen overzicht.

Uiteraard hebben we de verschillende fases slechts beknopt weergegeven. Zoals eerder gezegd is iedere jongere anders. Als je ooit als leerkracht een van je leerlingen herkent in de bovenstaande fase, raden we je aan om het document ‘Handvatten voor de preventie, aanpak en omgang met radicalisering binnen het onderwijs’ van het Ministerie van Onderwijs te raadplegen (http://onderwijs.vlaanderen.be). Daarin vind je onder andere een overzicht van alle mogelijke instanties die je kunnen helpen. Zij kunnen je gerichte informatie geven over hoe je het best met die specifieke leerling omgaat.

Elore Teunckens